Nauka czyni mistrzów

Najbardziej bezcennym i pożądanym płynem na świecie jest krew. Odpowiada za wiele funkcji życiowych i od niej zależy nasze zdrowie. Analizą tego płynu ustrojowego zajmował się Karl Landsteiner – austriacki noblista i lekarz.

Landsteiner ukończył studia z medycyny i chemii. Pasjonował się w naukach przyrodniczych, a tematem jego zainteresowań były mechanizmy odporności i natura przeciwciał. To on zrewolucjonizował świat medycyny i uratował życie milionom ludzi.

Jednym z jego największych odkryć było pogrupowanie krwi, które umożliwiło transfuzję. Zauważył, że w krwinkach czerwonych występują dwa antygeny, które po kontakcie z przeciwciałami obcymi występującymi w innej grupie krwi, zlepiają się – jest to zjawisko aglutynacji. Wyodrębnił wtedy grupę A, B, 0. Eksperymenty wykonywał też na swojej własnej krwi. Dwa lata później jego uczniowie odkryli grupę AB. Za to osiągnięcie w 1930 roku otrzymał Nagrodę Nobla.

Jego wkład w świat medycyny na tym się nie skończył! Karl Landsteiner dokonał odkrycia haptenów – związków niewykazujących immunogenności, zidentyfikował polio i zauważył, że jest zakaźne, odkrył zimne aglutyniny – czyli przeciwciała, które powodują, że erytrocyty zlepiają się ze sobą, gdy temperatura ciała jest niższa niż zwykle. We współpracy z Levisem Weinerem odkrył czynnik Rh – substancję dziedziczoną po rodzicach i warunkującą grupę krwi. Wiedzieliście, że nazwa układu Rh pochodzi od gatunku małp Rhesus?

Międzynarodowy rozgłos i uznanie sprawiły, że austriacki lekarz dołączył do prestiżowego Instytutu Rockefellera w Nowym Jorku i tam kontynuował dalsze badania. Karl Landsteiner to nieoceniony naukowiec, który przyczynił się do wielu ważnych odkryć. Ten geniusz nie spoczął jednak na laurach i całe swoje życie poświęcił na badania. Data jego urodzin – 14 czerwca – jest obecnie Światowym Dniem Krwiodawcy.

#odkrycianaukowe #medycyna #noblista #grupakrwi #badania

Rozmowa przy ruchliwej ulicy nigdy nie należy do przyjemnych doświadczeń. Próbujesz krzyczeć do swoich rozmówców i pokazywać na migi, o co Ci chodzi, ale dalej siebie nie rozumiecie. Wszystko to przez miejski hałas, który zakłóca naszą komunikację. Niestety, nie tylko ludzie mają z nim problem, bo w równie dużym stopniu wpływa na ćwierkanie ptaków. 🐦 W efekcie musiały one przystosować się do niesprzyjającego środowiska:

🔊 Śpiewają głośniej oraz wyżej, ponieważ ludzki hałas ma niską częstotliwość i mogą dzięki temu wznieść się ponad niego.

🕊️ Ptasie piosenki w miastach trwają dłużej i ćwierkane są o wiele szybciej, bo w zatłoczonych środowiskach ptaki mają do czynienia z większą konkurencją o zasoby, więc muszą być bardziej aktywne.

🌞 W mieście możesz usłyszeć ptasich sąsiadów o wiele wcześniej rano niż na wsi, bo wiele z nich chce w ten sposób wyprzedzić nadchodzący ruch samochodowy.

🏠 Hałas może być tak stresujący dla ptaków, że niektóre z nich decydują się na przeniesienie swoich domów poza miasto.

🐣 Głośne dźwięki mogą też uniemożliwić młodym ptakom naukę własnego śpiewu, którego uczą się, naśladując starsze osobniki.

Naukowcy już wiedzą, że zmiany te mogą mieć negatywne skutki dla ptaków. ☹️ Te, które śpiewają głośniej, zużywają więcej energii, przez co mogą łatwiej padać ofiarami drapieżników. Mogą mieć również mniej czasu na inne ważne czynności, takie jak poszukiwanie pożywienia, znajdowanie partnerów lub opieka nad pisklętami.

Ochrona ptaków w miastach jest ważna dla zachowania bioróżnorodności i ekosystemów miejskich. Dlatego zmniejszenie hałasu jest jednym ze sposobów nie tylko na poprawę jakości naszego życia, lecz także funkcjonowania ptaków. Możemy pomóc im sadząc więcej drzew i krzewów, które zapewnią schronienie i pożywienie. 🌳

____

#ptaki #dźwięki #ćwierkanie #miasto #natura #ptakiwmieście #ptakiwokółnas

Przeszli grę rekrutacyjną, rozmowy kwalifikacyjne, spędzili dwa tygodnie na wyjątkowym obozie naukowym, znaleźli się w gronie laureatów, przez rok dzielnie pracowali z naukowcami podczas indywidualnych konsultacji, a teraz zdobyli wartościowe stypendium!

Oto oni: 3 stypendystów 8. edycji ADAMED SmartUP:
🎓 Aleksandra Kobyłecka
🎓 Julia Sosińska
🎓 Krystian Skowron

Zapracowali na to wyjątkowe wyróżnienie swoją pracą, pasją, determinacją i kreatywnością, które w świecie nauki jest niezwykle potrzebna.
Teraz stypendia będą mogli wykorzystać na kontynuowanie edukacji.

Jeszcze raz gratulujemy i trzymamy kciuki w dalszej podróży przez świat nauki. Jesteśmy pewni, że zarówno my, jak i Wy nie raz jeszcze usłyszymy o ich sukcesach!

___
#stypendium #stypendiumnaukowe #stypendystka #stypendysta #nagroda

Mamy to! Oto lista 10 laureatów nagrody głównej 9. edycji programu naukowego ADAMED SmartUP!🎉👏

Gratulacje wędrują do:
🎓 Piotr Romanowski
🎓 Nina Mamcarz
🎓 Wiktoria Klich
🎓 Mateusz Nowak
🎓 Zofia Zakrzewska
🎓 Mikołaj Lipiński
🎓 Franciszek Łopuszański
🎓 Pola Ochocka
🎓 Tomasz Grabowski
🎓 Wiktoria Nowakowska

Teraz wyruszą w dalszą naukową drogę, realizując
pakiet indywidualnych konsultacji z naukowcami, biorąc udział w programach stażowych, rozwijając własne projekty. A my będziemy bacznie ich obserwować, by w przyszłym roku wybrać najlepszą trójkę, która otrzyma stypendium naukowe. 💸💰

Chcemy też podziękować całej wspaniałej pięćdziesiątce, która wzięła w tym roku udział w obozie. Zaszliście naprawdę bardzo daleko i na pewno nie raz jeszcze usłyszymy o Waszych sukcesach.

Jeśli i Wy marzycie o udziale w obozie naukowym i stypendium, to przypominamy, że wystartowała rekrutacja do 10. edycji naszego programu. Link do gry rekrutacyjnej znajdziecie w BIO.

____
#programnaukowy #stypendium #stypendiumnaukowe #laureaci #nagroda

Każdego dnia jesteśmy otoczeni przeróżnymi dźwiękami – poczynając od miejskiego hałasu 🏙️, a kończąc na ulubionej muzyce w słuchawkach 🎧. Tymczasem to, co słyszymy, aż w 65% determinuje nasz nastrój! Z tego powodu jesteśmy cały dzień rozdrażnieni, gdy sąsiad robi nad nami remont w mieszkaniu, a za to czujemy błogi spokój, idąc na spacer do lasu. Dźwięki mają więc moc wpływania na nasze emocje, wybory i podejście do życia, choć najczęściej nie jesteśmy wcale tego świadomi.

Okazuje się, że wszystko to jest powiązane z budową naszego mózgu 🧠, a konkretniej układu limbicznego. Odpowiada on za emocje, pamięć i uczenie się, a jego częścią jest ciało migdałowate, które zajmuje się przetwarzaniem naszych emocji, takich jak miłość, nienawiść, strach, radość, wściekłość i inne intensywne uczucia. Z kolei to samo ciało migdałowate jest również bardzo wrażliwe na dźwięki.

Wyjaśnia to, dlaczego ludzie mają tak silne reakcje emocjonalne na to, co słyszą. Zostaliśmy zaprogramowani tak, że nieustannie interpretujemy dźwięki na podstawie naszych wcześniejszych doświadczeń. Na tej podstawie decydujemy czy powinniśmy uciekać, bo zbliża się niebezpieczeństwo, czy może wręcz przeciwnie – możemy się zrelaksować i wsłuchać się w przyjemną melodię.

Niestety hałas staje się coraz bardziej powszechny w naszym codziennym życiu, a naszych uszu nie da się w żaden sposób „wyłączyć”. By poprawić sobie samopoczucie, warto świadomie wybierać otaczające nas dźwięki. Oto kilka wskazówek:
🎶 Słuchaj muzyki, która wywołuje u ciebie pozytywne emocje.
🍃 Znajdź czas na obcowanie z naturą, aby cieszyć się śpiewem ptaków, szumem wody czy wiatru.
😴 Korzystaj z białego szumu, aby wyciszyć się i zasnąć.
🔇 Unikaj hałasu, który może wywoływać u Ciebie stres, zmęczenie, zaburzenia koncentracji i uczenia się.

Podziel się w komentarzu swoim ulubionym dźwiękiem, który zawsze poprawia Ci nastrój!

___
#słuch #nastrój #dźwięki #samopoczucie #hałas #emocje

Czy wiecie, że w sumie nie tak łatwo da się oszaleć przez te oczy zielone? Dlaczego? Bo są bardzo rzadkie. 💚 Zgodnie z najnowszymi statystykami tylko 1-2% ludzi na świecie może pochwalić się takim kolorem oczu, a wynika to z tego, że ich barwa zależy od kilku czynników:

👉 Po pierwsze od ilości melaniny, która w oczach dzieli się na dwa typy: eumelaninę oraz feomelaninę. Proporcje pomiędzy nimi wpływają na intensywność koloru naszej tęczówki – większa ilość eumelaniny w stosunku do feomelaniny powoduje, że oczy wydają się ciemniejsze. Zielone oczy są więc rezultatem mniejszej ilości melaniny, choć w dalszym ciągu mają jej więcej niż oczy niebieskie.

👉 Po drugie wszystko to kwestia genów naszych przodków, a konkretnie ich 16 odmian, które wpływają na kolor oczu. Na przykład jeśli jeden rodzic dostarcza geny dla niebieskich oczu (mniej eumelaniny), a drugi dla brązowych oczu (więcej eumelaniny), to potomek może otrzymać po jednej kopii genu od każdego z nich i mieć ostatecznie zielone oczy.

👉 Po trzecie miejsce zamieszkania. W niektórych regionach pewne kolory oczu mogą być bardziej powszechne ze względu na dominujące geny, tak jak jest to w przypadku zielonych oczu w krajach nordyckich, Irlandii czy Szkocji. W dzisiejszym świecie ludność jednak znacznie częściej się miesza, dzięki czemu tworzą się coraz ciekawsze kombinacje genów.

Bez względu na to, czy masz brązowe, zielone czy też niebieskie oczy, pamiętaj, że wszystkie mogą być równie hipnotajzing 👀

___

#zieloneoczy #koloroczu #genetyka #ciekawostka #melanina