Od wielu lat zauważa się spadek liczebności owadów zapylających na całym świecie. Nie zdajemy sobie sprawy z faktu, że te drobne stworzenia odgrywają kluczową rolę w naszym ekosystemie.

Około 80% gatunków roślin potrzebuje zapylenia przez owady, aby mogły wydać owoce i nasiona. Zapylenie roślin uprawnych jest tak samo ważnym czynnikiem plonotwórczym, jak agrotechnika, nawożenie czy ochrona przed szkodnikami i chorobami. Jednak obecnie, liczba rodzin pszczoły miodnej spada z około 2 mln do około 900 tys., co jest spowodowane jej słabą kondycją wiosenną – pasożytami, chorobami i masowym ginięciem. Dlatego też m.in. trzmiele stają się ważnym alternatywnym zapylaczem sadów, ogrodów i upraw polowych.

Niestety, w ciągu ostatnich 40 lat spadek liczebności trzmieli szacuje się na ok. 90%. Niepokojący jest fakt, że większość zagrożeń życia trzmiela spowodowanych jest przez samego człowieka. Wniosek nasuwa się sam: jesteśmy uzależnieni od owadów zapylających, a one umierają – w coraz większej skali.

Zachęciło mnie to do szukania sposobu na zahamowanie wzrostu tej niekorzystnej tendencji. Stworzyłam domowy projekt budki dla trzmieli, który może być prostym oraz skutecznym rozwiązaniem corocznych problemów samic poszukujących miejsc do składania jaj (z powodu trudnych warunków, gniazda ostatecznie zakłada ok.20% samic). Budka jest również prostym oraz skutecznym sposobem na posiadanie własnej rodziny trzmieli w każdym urozmaiconym kwiatowo ogrodzie czy działce. Dodatkowo budka jest możliwa do wykonania przez każdego, a wykorzystane w tym celu domowe materiały ograniczają koszty do minimum.

Wiosną 2013r. zauważyłam drastyczny spadek ilości trzmieli w moim przydomowym ogródku kwiatowym. Po zapoznaniu się z licznymi źródłami, dowiedziałam się, że ich populacja faktycznie w ciągu ostatnich lat drastycznie się zmniejszyła.

W związku z niekorzystną tendencją (poszukiwanie miejsca do założenia gniazda przeżywa tylko ok. 20-30% samic) zaprojektowałam możliwą do wykonania domowym sposobem budkę dla trzmieli, która w łatwy sposób pomógłaby w walce z ginącym gatunkiem tego owada. Budka jest uniwersalna, praktyczna, trwała, a także możliwa do wykonania przez każdego. Dodatkowo kosztuje o ok. 200 zł mniej, niż model dostępny na rynku.

W celu potwierdzenia ogromnego znaczenia trzmieli dla człowieka i środowiska przyrodniczego, przeprowadziłam badania z wykorzystaniem zaprojektowanej przeze mnie budki. Polegały one na sprawdzeniu wpływu owadów zapylających na jakość i ilość szklarniowego pomidora zwyczajnego (najpopularniejszego w Polsce) oraz porównaniu zysków z ich sprzedaży. Badania miały również na celu wywnioskowanie, czy trzmiele ziemne mają większe szanse na przetrwanie coraz gwałtowniej następujących zmian środowiska przyrodniczego niż pszczoły miodne.

Jak się okazało w szklarni, w której znajdowały się trzmiele, ilość zebranych pomidorów była o ok. 30 % większa, niż w tunelu pozbawionym naturalnych zapylaczy. Zyski ze sprzedaży warzyw wzrosły natomiast o 1490 zł. Pomidory były lepszej jakości, miały ładniejsze kształty i większe rozmiary. Dodatkowo wnioskując, jedna rodzina trzmieli może zastąpić pracę człowieka na terenie o wielkości 20a – 25a, ograniczając tym samym stosowanie sztucznych środków wspomagających.

W celu rozszerzenia zakresu swojej pracy zapoznałam się z badaniami, jakie miały miejsce w Stanach Zjednoczonych i zaprojektowałam unowocześniony projekt budki. Został on pomalowany na niebiesko, ponieważ te barwę preferują trzmiele.

W swojej pracy przeprowadziłam również liczne sondaże ankietowe, wywiady, a także nawiązałam kontakt m.in. z Fundacją „Greenpeace”, p. Anthonym McCluskey z organizacji „The Bumblebee Conservation Trust” i p. Georgem Pilkington – angielskim ekologiem, pisarzem i zwycięzcą „Green Apple Award for Best Environmental Practice” za pracę dotyczącą zagadnienia trzmieli.

Najważniejsze wnioski wynikające z wcześniej określonych celów:

• Pozytywny wpływ trzmiela ziemnego na ilość i jakość pomidora zwyczajnego oraz na zyski z ich sprzedaży.
• Konieczność rozpowszechnienia budek dla trzmieli, które mogą być prostym i korzystnym rozwiązaniem dla ginącego gatunku trzmieli.
• Większe możliwości adaptacyjne trzmieli do postępujących zmian środowiska w porównaniu pszczoły, których populacja zmniejsza się w wyniku malejącej opłacalności produkcji miodu oraz chorób i pasożytów.